آیا هر کودکی که پرتحرک است یا درس نمی‌خواند، بیش‌فعال است؟ متخصص اعصاب و روان دانشگاه علوم پزشکی جهرم ضمن تشریح تفاوت‌های ظریف میان شیطنت طبیعی و اختلال بیش فعالی، به والدین هشدار داد که ترس بیجا از دارو می‌تواند آینده کودک را به خطر بیندازد.

 

 به گزارش وبدا جهرم، دکتر مینا سفیدفرد روانپزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جهرم، با بیان اینکه بسیاری از والدین تصور می‌کنند بیش‌فعالی فقط به معنای از دیوار راست بالا رفتن است، به اصلاح این باور غلط پرداخت. وی توضیح داد که این اختلال همیشه با شلوغ‌کاری همراه نیست، بلکه سه چهره متفاوت دارد: گروهی از کودکان فقط پرتحرک و عجول هستند، گروهی دیگر آرام‌اند اما فقط نقص تمرکز دارند (یعنی حواسشان پرت است) و دسته سوم که شایع‌ترین نوع هستند، ترکیبی از هر دو مشکل را با هم دارند.

 

 این متخصص اعصاب و روان، نشانه‌هایی را ترسیم کرد که والدین باید نسبت به آن حساس باشند. به گفته وی، کودکی که در کلاس درس بند نمی‌شود و مدام وول می‌خورد، میان حرف دیگران می‌پرد، نمی‌تواند در صف نوبت منتظر بماند و یا وسایلش مثل مداد و کاپشن را مدام گم می‌کند، در دایره شک قرار دارد. همچنین کودکانی که وقتی با آنها صحبت می‌کنید انگار نمی‌شنوند و برای انجام تکالیف باید بارها صدایشان کرد تا تمرکز کنند، ممکن است درگیر نوعِ نقص توجه این اختلال باشند.

 

▫️دکتر سفیدفرد البته یک شرط مهم برای تشخیص گذاشت و تاکید کرد که صرفاً داشتن یک علامت کافی نیست؛ بلکه این رفتارها باید حداقل ۶ ماه تداوم داشته باشند و مهم‌تر اینکه باید در دو محیط متفاوت (هم در خانه و هم در مدرسه) دیده شوند. بنابراین اگر کودکی فقط در خانه شیطنت دارد اما در مدرسه آرام و منظم است، لزوماً بیش‌فعال نیست.

 

 عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه به دغدغه اصلی والدین یعنی درمان دارویی پرداخت و با صراحت اعلام کرد که خط اول درمان این اختلال، دارو است. وی با رد شایعاتی مبنی بر اعتیادآور بودن داروها توضیح داد که در مغز این کودکان ماده‌ای به نام دوپامین کم ترشح می‌شود و دارو صرفاً این کمبود را جبران می‌کند. این داروها اعتیادآور نیستند و قرار نیست تا آخر عمر مصرف شوند، بلکه با یک دوره درمانی مشخص، باعث پیشرفت تحصیلی چشمگیر کودک می‌شوند.

 

 دکتر سفیدفرد در پایان هشداری جدی درباره عواقب درمان نکردن داد و گفت: کودکی که درمان نشود، به دلیل تذکرهای مداوم اطرافیان و افت تحصیلی، دچار کاهش عزت‌نفس و طردشدگی می‌شود. تحقیقات نشان داده احتمال ابتلا به افسردگی، اختلالات شخصیت و گرایش به مصرف مواد مخدر در بزرگسالی، در کودکان بیش‌فعالی که در کودکی درمان نشده‌اند، بسیار بیشتر است.